BURSA'DA HER 10 KİŞİDEN 9'U RİSK ALTINDA...

Bursa'nın hava kirliliği sorunu gün geçtikçe ciddi boyutlara kadar çıkıyor.

Bursada Bugün'den Sema Üstünbaş'a konuşan Bursa Uludağ Üniversitesi'nden Çevre Mühendisi Efsun Dindar, Bursa'nın hava kirliliğine dikkat çekerek, Bursa'nın havasının yapısal olarak hep kirli kalacağını söyledi.

"HER YIL 7 MİLYON İNSAN HAVA KİRLİLİĞİNE BAĞLI SEBEPLERDEN ERKEN ÖLMEKTE"

'Sanayileşme, hızlı kentleşme ve artan araç kullanımı gibi faktörlerin etkisiyle hava kalitesi, dünya genelinde olduğu gibi Türkiye'nin büyükşehirlerinde de önemli bir çevre ve halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir' diyen Bursa Uludağ Üniversitesi'nden Çevre Mühendisi Efsun Dindar, "Her yıl dünyada yaklaşık 7 milyon insan hava kirliliğine bağlı sebeplerden dolayı daha erken ölmektedir. Kirletici kaynaklara ve coğrafi konumlarına göre dünyanın değişik bölgeleri bu sorunu farklı boyutlarda yaşamaktadır. Kirlilik, özellikle endüstriyel tesislerden, konutlarda ısınma amaçlı yakıt tüketiminden ve motorlu taşıt egzozlarından kaynaklanmaktadır. Son zamanlarda global ölçekli araştırmalardan elde edilen verilere göre, hava kirliliğinin tüm Dünyada insan sağlığını tehdit eden ilk on riskten biri olduğu ortaya çıkmaktadır. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü'ne (OECD) göre 2050 yılında dış ortam hava kirliliği dünya genelinde çevresel koşullara bağlı ölümlerin birinci nedeni olacaktır. Nitekim Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre Dünyada her 10 kişiden 9'u yüksek düzeyde hava kirliliğine maruz kalmaktadır" ifadelerini kullandı.

"KESTEL VE NİLÜFER ÇALI CİVARINDA HAVA KALİTESİ HASSAS OLARAK DEĞERLENDİRİLDİ"

Bursa'da hava kirliliğinin, özellikle kış aylarında artan ısınma ihtiyacı ve sanayi faaliyetleri nedeniyle önemli bir sorun haline geldiğini belirten Çevre Mühendisi Efsun Dindar, "Ancak, bahar mevsiminin gelmesiyle birlikte hava kalitesinde belirgin bir iyileşme gözlemlenmektedir.

Şehrin farklı bölgelerindeki hava kalitesi ölçüm cihazları sayesinde, hava kalitesi anlık olarak izlenebilmektedir. Kış aylarında elde edilen ölçüm verilere göre, İnegöl ilçesi en sağlıksız hava kalitesine sahip bölge olarak öne çıkarken, Kestel ve Nilüfer Çalı civarında hava kalitesi "hassas" olarak değerlendirilmiştir. Mudanya-Güzelyalı, Nilüfer-Kayapa, Beşevler-Odunluk, Samanlı-Vakıf ve Gürsu bölgelerinde hava kalitesi "orta" seviyede ölçülürken, İnegöl'ün kuzey bölgeleri, Yeniceköy, Çelebi Mehmet-Çınarönü ve Bursa şehir merkezindeki bazı mahallelerde ise hava kalitesi "iyi" olarak tespit edilmiştir. Mayıs ayının ilk haftasında elde edilen günlük ortalama PM2.5 ve PM10 konsantrasyonları, WHO tarafından önerilen sınır değerlerle karşılaştırıldığında sınır değerlerin aşıldığı görülmektedir" dedi.

"ÇOCUKLAR, YAŞLILAR, KRONİK HASTALARIN SAĞLIK RİSKLERİ ARTTI"

Dindar, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:

"Verilere göre İnegöl ve Kestel bölgelerinde PM2.5 ve PM10 düzeyleri WHO'nun önerdiği günlük maruziyetsınırlarının oldukça üzerindedir. Bu durum, uzun vadeli solunum yolu hastalıkları, kardiyovasküler rahatsızlıklar ve özellikle hassas gruplarda (çocuklar, yaşlılar, kronik hastalar) sağlık risklerinin arttığını göstermektedir. PM2.5 ve PM10 gibi partikül maddelerin yüksekliği, özellikle sanayi bölgelerine yakınlık, meteorolojik koşullar ve trafik yoğunluğu gibi etmenlerle ilişkilidir. Kirliliğe sebep olan havada asılı olarak kalan bu ince partikül maddeler; bağışıklığı bozabilecek organik kirleticiler, ağır metaller, toz ve polen içermektedir. Yapılan çalışmalar, Bursa'da hava kalitesinin mevsimsel döngülere bağlı olarak değiştiğini ve kış aylarında ciddi şekilde kötüleştiğini ortaya koymaktadır. Ancak Mayıs ayında dahi WHO eşik değerlerinin aşılması, bu sorunun yıl boyu sürdüğüne işaret etmektedir.

"TRAFİK KAYNAKLI HAVA KİRLİLİĞİ SÜREKLİ ARTMAKTADIR"

Genel olarak Marmara Bölgesi'nde kuzeyli rüzgârlar hâkimdir, bu nedenle İstanbul ve Kocaeli'den kuzeyli rüzgârlar vasıtasıyla taşınan kirleticilerin, Bursa'nın hava kalitesini ciddi bir şekilde etkileme ihtimali bulunmaktadır. Şehrimizin güneyinde Uludağ olması nedeniyle de kuzeyden gelen ve şehirde oluşan kirlilik topografik yapı nedeniyle dağılıp temizlenememektedir. Kentsel dönüşümlerde düşük katlı binalar yerine yüksek katlı binalar yapılmaktadır. Bu durum; şehirdeki insan sayısını, araç yükünü ve kirliliği de sürekli artırmaktadır. Binaların rüzgar yönünü kesici konumlanması kirliliğin yoğunlaşmasına ve dağılmamasına sebep olmaktadır. Trafikte alternatif yollar mevcut değildir, artan araç sayısı nedeniyle trafik sıkışıklığı yaşanmakta ve trafik kaynaklı kirlilik sürekli olarak artmaktadır.

"BURSA'NIN HAVASI YAPISAL OLARAK KİRLİ KALACAK"

Geliştirilmesi gereken politikalar:

-Sanayi tesislerinde baca gazı filtreleme sistemlerinin etkinliği ve denetimleri artırılmalı.

- Ulaşımda fosil yakıt tüketimini azaltacak politikalar (elektrikli otobüs, bisiklet yolları) teşvik edilmeli.

-Kentsel yeşil alanların artırılması ve şehir içi mikro iklim iyileştirmeleri desteklenmeli.

-Hava kalitesi verileri halka düzenli ve anlaşılır biçimde sunulmalı.

Bursa'da hava kalitesi, bahar aylarında kısmen iyileşmiş gibi görünse de, WHO'nun sağlık temelli sınır değerlerinin üzerinde kalmaya devam etmektedir. Bu durum, acil önlem gerektiren bir halk sağlığı problemidir. Gerek yerel yönetimler, gerek bireyler, gerekse sanayi sektörü üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmediği takdirde, Bursa'nın havası sadece mevsimsel değil, yapısal olarak kirli kalacaktır."